Jedną z głównych atrakcji Doliny Kościeliskiej są jaskinie kuszące labiryntami mrocznych korytarzy i tajemniczymi komnatami. Niegdyś jaskiniami interesowali się poszukiwacze skarbów, później trafiali tam pierwsi badacze – dla turystów odkrył je (w latach 1879 – 1887) Jan Gwalbert Pawlikowski, który wymyślił też wiele nazw funkcjonujących po dziś dzień, takich jak: Mylna, Raptawicka, Obłazkowa. Systematyczne badania w tym rejonie zapoczątkowali bracia Zwolińscy niedługo po wybuchu I wojny światowej. W 1934 roku jeden z nich (Stefan, wraz z Tadeuszem Zahorskim) odkrył popularną dziś Jaskinię Mroźną. W całej dolinie poznano ok. 450 jaskiń, lecz tylko 5 z nich udostępniono dla ruchu turystycznego. Kto wie ile jeszcze dziur czeka na penetrację? Tylko bez kosmatych skojarzeń proszę! 😉

Jaskinie w Dolinie Kościeliskiej to wyśmienity pomysł na kilkugodzinną wycieczkę, zwłaszcza że można pokusić się o jej realizację w deszczowy dzień, kiedy to nie ma sensu pchać się w wysokie góry. Ja trzykrotnie przeleciałam przez pogrążone w ciemnościach korytarze właśnie podczas deszczu. Co prawda było wtedy cholernie ślisko i oczywiście nieprzyjemnie, ale szkoda było dnia. Przy lepszej pogodzie można zwiedzanie jaskiń połączyć z wizytą na Hali Stoły albo nad Smreczyńskim Stawem, a niezależnie od aury uwieńczyć wycieczkę szarlotką (tudzież piwkiem) w schronisku na Hali Ornak.

Wszystkie szlaki do jaskiń mają początek w Dolinie Kościeliskiej i są tradycyjnie oznakowane za pomocą szlakowskazów. Tak więc, na początek trzeba przetransportować się do Kir, gdzie znajduje się wylot doliny. Bus z Zakopanego kosztuje 5 zł w jedną stronę, parking 25 zł za auto. Jeszcze tylko opłata za wstęp do TPN (5 zł) i można ruszać na podbój jaskiń!

W jakiej kolejności zwiedzać jaskinie? Ano najlepiej od najłatwiejszej do najtrudniejszej. Na pierwszy ogień idzie zdecydowanie Jaskinia Mroźna – oświetlona, skomercjalizowana i oczywiście płatna (jako jedyna). Zdecydowanie mniej banalna i nieco trudniejsza jest Smocza Jama, znajdująca się w malowniczym Wąwozie Kraków. Raptawicka, Obłazkowa i Mylna leżą po drugiej stronie Doliny Kościeliskiej i mają całkiem odmienny charakter. Z początku zachęcają oświetlonymi naturalnym światłem przestronnymi komorami, po czym wciągają w czarne jak smoła, nierzadko ciasne i niskie tunele. Samo dojście do Raptawickiej dostarcza sporą dawkę emocji, a swoisty labirynt korytarzy w Mylnej jest wisienką na torcie.

W pierwszej części artykułu opiszę Jaskinię Mroźną, Wąwóz Kraków i Smoczą Jamę, w drugiej części przejdę do „ciemnej strony” Doliny Kościeliskiej. Do dzieła!

 

JASKINIA MROŹNA

• szlak czarny: 1 h 10 min (cała pętla)
• różnica poziomów: 141 m (Dolina Kościeliska 971 m, Jaskinia Mroźna 1112 m)

Jaskinia Mroźna położona jest w masywie Organów, 141 metrów ponad dnem doliny. Szlak do niej zaczyna się przed Bramą Kraszewskiego, 30 minut od przekroczenia bramki TPN. Prowadzi dość zdecydowanie do góry i po ok. 20 minutach wędrówki lasem dochodzi do wejścia i kasy biletowej. Jaskinia jako jedyna w Polskich Tatrach ma zainstalowane sztuczne oświetlenie, przystosowaną trasę zwiedzania (chodniki, schodki, poręcze) i jest dostępna praktycznie dla każdego sprawnego turysty. Główny korytarz (do niedawna sądzono iż jedyny) jest niemal płaski i ma ok. 570 m, z czego trasa zwiedzania wynosi ok. 480 m – jej przejście zajmuje pół godziny. Wnętrze Mroźnej nie powala na kolana: formy naciekowe są wręcz ubogie, czego nie można powiedzieć o niezamaskowanych i wszędobylskich kablach. Jak dla mnie cała ta wycieczka to słaba atrakcja, raz można zobaczyć, ale szału niestety nie ma. Mimo to chętnych do zwiedzania (zwłaszcza latem) nie brakuje i czasami trzeba odstać swoje w kolejce. Myślę, że jaskinia zawdzięcza swą popularność łatwej dostępności, braku trudności technicznych i sztucznemu oświetleniu. Pozostałe jaskinie są ciekawsze, wywołują zdecydowanie więcej emocji i to za darmo!

Do jaskini wprowadza sztuczny tunel, został on przebity w 1952 roku, aby maksymalnie uprościć zwiedzanie. Dalej przechodzimy przez korytarz usłany skorupami odłamanych od ścian nacieków… Wolałabym jednak oglądać je tradycyjnie na ścianach, niż poustawiane na podłodze. 😉 Mniej więcej 100 metrów od wejścia drogę tarasuje zawalisko, które pokonujemy z pomocą schodków i wkrótce wychodzimy do Wielkiej Komory – największej sali w jaskini o wymiarach 30 x 8 m i wysokości ok. 10 m. Jaskinia obniża się odtąd łagodnie, a uwagę przyciąga niewielkie jeziorko. Następnie wysoka szczelina prowadzi do przestronnej Komory Pochyłej (w jej załomie lśni kolejne malutkie jeziorko), po chwili przechodzimy do Komory Wstępnej (niegdyś od tej strony eksplorowano jaskinię, stąd nazwa) i ostatni korytarz wyprowadza nas do naturalnego wylotu jaskini, po drugiej stronie skał Bramy Kraszewskiego.

Ciekawostką jest fakt, iż w tak znanej, penetrowanej w sezonie przez tysiące turystów jaskini, stosunkowo niedawno (bo w 2000 roku) odkryto boczny korytarz o długości około 60 metrów. Dykteryjka o powstaniu Mroźnej też jest dobra! Dawno, dawno temu pewien góral o imieniu Jasiek powiedział swoim sąsiadom, iż zgubił w tym miejscu kilka złotych monet. Chciwi znajomkowie gołymi rękami wydrążyli tunel w poszukiwaniu drogocennej zguby… Eh Ci górale. 

Jak już wpakowaliście się w grupowe zwiedzanie i obejrzeliście co można (swoją drogą ciekawa jestem Waszych opinii), to stajecie przed koniecznością zejścia na dół. Szlak od wylotu jaskini jest łatwy, po prosto schodzi się po specjalnie zbudowanych drewnianych schodkach, ale trzeba uważać i nie wzgardzać poręczą, bo stopnie bywają śliskie. Ścieżka sprowadza nas na deptak w Dolinie Kościeliskiej naprzeciwko skały Sowy, kilkanaście minut od Polany Pisanej.

PRAKTYCZNE RADY:

• Jaskinia jest oświetlona.
• Panuje tu stała temperatura 6°C – należy zabrać jakieś ciepłe ubranie.
• Przed wejściem pobierana jest opłata wstępu 4 zł (dzieci do lat 4 bezpłatnie).
• Jaskinia zamykana jest na okres zimowy, zwiedzimy ją jedynie w okresie od 26 kwietnia do 30 października w godzinach 9.00-17.00.
• Co pół godziny przewodnik wygłasza krótką prelekcję o jaskini, po czym turyści wpuszczani są do środka i przechodzą trasę zwiedzania samodzielnie.
• Dojście do jaskini zajmuje ok. 20 min, zwiedzanie jej 30-35 min, zejście 15 min.
• Przejście jaskini jest łatwe, nie stanowi problemu dla dzieci i sprawnych osób starszych.
• Cały szlak do jaskini jest jednokierunkowy.

WĄWÓZ KRAKÓW I SMOCZA JAMA

• szlak żółty: 1 h (cała pętla)
• różnica poziomów: 102 m (Polana Pisana 1018 m, wyższy otwór Smoczej Jamy 1120 m)

Szlak zaczyna się tuż za Polaną Pisaną, około godziny od wejścia do TPN. Początkowo ścieżka wiedzie lasem, by po 250 metrach wprowadzić w malowniczy i dosyć mroczny świat pełen skał i blokowisk. To właśnie słynny Wąwóz Kraków, urzekający kanion będący odgałęzieniem Doliny Kościeliskiej.

Po kilkunastu metrach wąwóz rozszerza się, a jego dalsza część to ścisły rezerwat, niedostępny zarówno dla turystów jak i taterników. Zwiedzić można tylko niewielką część wąwozu, zważywszy iż ma on aż 3 km długości. W górnej części rozgałęzia się na dwie odnogi:

• Kamienne Tomanowe – dalsza część głównego ciągu wąwozu, dobrze widziana ze szlaku na Ciemniak.
• Żleb Trzynastu Progów – ta niesamowita i trochę bajkowa nazwa wywodzi się od kilkunastu progów, których przejście wymaga sporo umiejętności. W żlebie znajduje się również sporo jaskiniowych otworów, w tym wejście do wielopoziomowej Jaskini za Siedmioma Progami, trzeciej pod względem długości w Polsce.

A skąd nazwa Wąwóz Kraków? Ano wąski jar przypominał góralom ciasne uliczki krakowskiego Starego Miasta. Ze stolicą Małopolski związane są również inne nazwy w najbliższym otoczeniu: Ratusz, Kościół, Rynek, Wawel, czy choćby Smocza Jama.

W miejscu gdzie jar się rozszerza (tzw. Rynek), ścieżka wywija się ponad wąwóz, a na jego krawędź wyprowadza nas prawie pionowa drabinka. Do otworu wejściowego prowadzi dość stromy, skalny odcinek, a do pomocy służy ciąg łańcuchów. Szlak nie jest problematyczny, trudności są umiarkowane, ale warto zachować ostrożność i dla pewności zaprzyjaźnić się z żelastwem. 

Smocza Jama to tak naprawę 37 metrowy tunel, przebijający skałę w turni Ratusza na wylot. Na całej długości jaskini zamontowano łańcuchy, ponieważ nachylenie jest tu znaczne, zwłaszcza na dolnym odcinku. Przy górnym otworze Smoczej Jamy szlak skręca w prawo i sprowadza łatwą ścieżką (wiodącą pod turniami Ratusza i Saturna) na Polanę Pisaną.

PRAKTYCZNE RADY:

• Do zwiedzania jaskini potrzebna jest latarka, najlepiej czołówka, bo nie angażuje naszych rąk.
• Trasa w jamie jest na tyle krótka, że ciepłe ciuchy nie są konieczne.
• Smocza Jama udostępniona jest przez cały rok. Dodatkowe opłaty nie są pobierane.
• Wejście do jaskini zajmuje 25 min, przejście jej 10 min, zejście 25 min.
• Gdy skała jest mokra, to przejście jaskini w dolnym odcinku może sprawić pewne trudności – nawierzchnia jest wtedy śliska, a brak tam dostatecznej liczby wypukłości (mówię to z perspektywy osoby niskiej). Byłam tam podczas deszczu i w rezultacie co chwilę zjeźdźałam, więc dolny odcinek przeszłam nie z pomocą łańcucha, ale po prawej stronie – podłoże było tam lepiej urzeźbione. Późniejszy odcinek nie nastręczał mi żadnych problemów.
• Jaskinię można ominąć. Przed otworem wejściowym poprowadzono lewą stroną stromą i nieco eksponowaną ścieżkę, ubezpieczoną łańcuchami i klamrami. Alternatywny odcinek zajmie kilka minut – kończy się przy otworze wyjściowym jaskini, skąd żółty szlak sprowadza w dół doliny.
• Z pozoru proste zejście do Doliny Kościeliskiej też może przysporzyć zmartwień, bowiem prowadzi głównie porośniętym trawą zboczem, a wydeptana ścieżka pokrywa się nielichym błotkiem w trakcie deszczu. Właśnie w takim niepozornym terenie (i w ogóle w Tatrach) wywinęłam pierwszego i do tej pory jedynego orła! 😛
• Jeśli kogoś sztuczne ułatwienia odpychają, może przejść sam Wąwóz Kraków i zawrócić do Kościeliskiej. Od drabinki szlak jest jednokierunkowy!

Dobrnęliście do końca? Uff, cieszę się bardzo.  To nie koniec jaskiniowych historii, bowiem w następnym artykule pojawi się ciąg dalszy, a wraz z nim zabiorę Was na ciemną stronę Doliny Kościeliskiej!

 

JASKINIA RAPTAWICKA, OBŁAZKOWA I MYLNA

 

Pozdrawiam,

Madzia / Wieczna Tułaczka

 

***

Tu też jest fajnie:

Facebook   Instagram