Ostatnio na Internetach zamieściłam zdjęcie z notką, iż miałam przyjemność niepodzielnego panowania na Kościelcu. Bardzo szybko pojawiła się riposta, że samotne wędrowanie to głupota, kuszenie losu i w ogóle nigdy nie można chodzić samemu, bo nie ma się limitu na życie. Czy aby na pewno? Przecież samotność nie jest synonimem zagrożenia!

O zimowych wycieczkach nie będę się wypowiadać zdaje się, że to całkiem inna para kaloszy, a doświadczenia w tej kwestii nie mam (póki co), więc zimę eliminujemy z tego wywodu. A co z pozostałymi okresami? Tak się poukładało, że w październiku 2014 wylądowałam w Tatrach zupełnie sama, zdobyłam wspomniany Kościelec, Świnicę, Czerwone Wierchy czy Giewont o zachodzie słońca. Kilka miesięcy później wędrowałam po pustych, majowo-deszczowych Beskidach. Samotnie włóczyłam się po Spiszu, w pojedynkę zdobywałam szczyty z Korony Beskidu Śląskiego. Doświadczenie jakieś wyniosłam, przemyślenia też posiadam i powiem Wam coś o samotności w górach. Tak od serca.

Ostrzeżenia: „Nie idź sam w góry!” napływają z wielu stron, z portali górskich, przewodników, od bliskich, od obcych z grup dyskusyjnych… Wędrowanie w pojedynkę uchodzi jak nie za skrajną  głupotę, to przynajmniej za swawolne zlekceważenie górskiego kodeksu bezpieczeństwa. Z drugiej strony podziwiamy Marka Kamińskiego, który samotnie dotarł na biegun południowy, Krzysztofa Wielickiego za jego solowe wejścia na ośmiotysięczniki (choćby słynne I zimowe wejście na Lhotse), Łukasza Supergana za przejście 2200 km Łukiem Karpat, czy Ewelinę Domańską, która ni z gruchy, ni z pietruchy postanowiła przejść wszystkie pasma w Polsce. Czemu innym, bardziej znanym nazwiskom przyklaskujemy, a jeśli ktoś anonimowy opowie o samotnej wycieczce, to zawsze znajdzie się grono obrońców kodeksu, pogardzających tym typem podróżowania, moralizujących, wręcz ganiących za każdy samotnie wykonany krok w górach? Tak to wygląda, jakoby nazwisko czy przełomowa i nagłośniona wyprawa usprawiedliwiały samotność w górach, zaś w tym samym czasie anonimowi piechurzy bywają piętnowani. A nie zapominajcie, że i za wielkimi nazwiskami kryją się początkujący pasjonaci, którzy niegdyś, zupełnie tak jak my,  zaczynali na sudeckich czy tatrzańskich szlakach i zapewne nie raz próbowali się sam na sam z górami.

Pewnie nadal są tu maruderzy, którzy samotnych piechurów uważają za szaleńców, istnych wariatów, którzy niepotrzebnie narażają swoje życie, ale żadna z tych osób nie szuka śmierci w górach. Każdy kto idzie w góry szuka życia. I to w najbardziej skondensowanym wydaniu.

Jeśli nie jesteś pewny, czy ta zabawa jest dla Ciebie, spójrz na zestawienie negatywnych i pozytywnych stron tego zagadnienia.

 

MINUSY SAMOTNEJ WĘDRÓWKI W GÓRACH

• Bezpieczeństwo – to główny argument przeciwników solowych wypadów. Przy niesprzyjających warunkach, czy w trakcie jakiegoś (odpukać) wypadku, zawsze lepiej, gdy ktoś znajduje się tuż obok. Kompan może udzielić pierwszej pomocy, wezwać wyspecjalizowane służby, wesprzeć psychicznie. Nie ulegaj jednak złudzeniu, iż to załatwia sprawę: niewykluczone, że towarzysz wpadnie w panikę i pomocy nie udzieli, komórka zdechnie, albo zasięg będzie niedysponowany. Niestety nie w każdym wypadku obecność drugiej osoby gwarantuje bezpieczeństwo.
• Brak powiernika – zaufana osoba to dla jednych absolutny wymóg, dla innych najmilszy dodatek. Często czujemy potrzebę wyżalenia się, wyładowania emocji lub natychmiastowego podzielenia się rozpierającym nas entuzjazmem. Niet, to opcja niedostępna, chyba że przez telefon. Brak towarzyszy doskwiera zwłaszcza przy niepogodzie, kiedy psie warunki demolują dobry nastrój. Taka prawda, że rozmowa, śmiech, głupawka mogą uratować niejedną wycieczkę lub wręcz sprawić, że stanie się jedną z najlepszych w życiu.
• Niepokój – to uczucie towarzyszy zwłaszcza początkującym solistom. Niepewność swoich umiejętności, brak wiary we własne siły, nieufność dokonanym wyborom. Mnie też drążyły sceptyczne myśli, obawiałam się nieznanego i na tę chwilę wiem, że samotnie mogę sobie iść, ale grzecznie znakowanym szlakiem (choćby i był bardzo trudny), jednak nie mam „jaj”, by w pojedynkę uskuteczniać „lewiznę”, że już nie wspomnę o miesięcznej wyprawie z wielkim plecakiem. Ale spokojnie, wiarę w siebie nabiera się ponoć wraz z doświadczeniem. 😉
• Strach – odbiegając od powyższego punktu, mam na myśli zwyczajny strach przed innymi ludźmi. Może powiesz, że w górach chodzą tylko fantastyczni ludzie, przepełnieni tą samą pasją, która wypełnia Ciebie, cóż, prawda taka, że nawet w ukochanych i często odwiedzanych Tatrach dochodzi do przestępstw. I tak, podczas noclegu w schroniskowej „Piątce” ktoś komuś buchnął czekan i zimowe buty… A zdawałoby się, że tam sami „prawdziwi turyści”. Na szlaku na Nosal została napadnięta kobieta. Komuś bardzo spodobał się jej aparat wiszący na szyi… No i najbardziej bulwersujące wydarzenie – morderstwo w Dolinie Chochołowskiej. Niestety, w tak popularnym i zdawałoby się bezpiecznym miejscu doszło do brutalnego gwałtu i zabójstwa… Podczas kilku samotnych wycieczek tylko raz zdarzyło mi się porządnie najeść strachu, ale przyznam się, że właśnie obawa przed złymi ludźmi najbardziej odstrasza mnie przed tą formą turystyki. Patrząc na statystyki, pewnie niewielki jest odsetek kryminalnych zdarzeń w górach, ale też nigdy nie wiadomo na kogo można natrafić.
• Noclegi – o ile samotny nocleg na kwaterze jest spoko (można walnąć się na łóżko i odpalić TV, albo zwyczajnie iść w kimono), o tyle wieczór w schronisku może okazać się trudny. Czasami największa samotność dokucza właśnie w tłumie, kiedy widzi się gaworzące i chichoczące grupki. Nie każdy jest tak otwarty i odważny, by dołączyć do toczącej się gdzieś obok dyskusji, nie każda klika ma ochotę na towarzystwo obcej osoby. Zdecydowanie fajniej jest, gdy w schronisku znajduje się niewiele osób, wtedy łatwiej nawiązać kontakt z innymi górołazami. Acha, zawsze nurtowała mnie jedna drobnostka. Otóż co zrobić z kasą, aparatem i innymi bajerami, kiedy chcemy się wykąpać, a bar i recepcja są już nieczynne? Prysznice w schroniskach często są wspólne, nie ma jak się zamknąć, więc zabranie klamotów ze sobą i upchanie ich w kącie odpada. Oddać komuś pod chwilową opiekę? Hmm, nie bardzo, ten ktoś może sobie wykalkulować, iż ucieczka ze schroniska nader mu się opłaca… Macie jakiś patent w tej kwestii?

 

PLUSY SAMOTNEJ WĘDRÓWKI W GÓRACH

• Tempo i popasy – idę tak szybko jak chcę, a więc nie zamęczam się nieustannie kogoś goniąc, sama też nie denerwuję się czyimś ociąganiem. Samowładnie ustalam zarówno ilość, jak i długość odpoczynków.
• Niezależność – nie ma dyskusji, kompromisów, przymusów, sporów o cel, szlak, trasę. Jak śpiewa Kazik:

Idę tam gdzie idę, nie idę gdzie nie idę

Idę tam gdzie lubię, nie idę gdzie nie lubię

Idę tam gdzie idę, nie idę gdzie nie

Idę, lubię, lubię, idę, ole!

• Zdjęcia – uczę się, więc ustawianie parametrów zajmuje mi trochę czasu. Relacjonuję wycieczki, opisuję szlaki, więc powinnam dokumentować wszystko co stanie mi na drodze. No i lubię to! Ale doprawdy ciężko się skupić, gdy ktoś zniecierpliwiony, a może znudzony chucha i dmucha w kark, popędza, nie chce się zatrzymywać co 5 metrów… Aż strach pomyśleć o rozstawianiu statywu! Podczas samotnej wędrówki miałam swobodę i to było piękne! 😀
• Cisza – potrafi całkowicie odmienić postrzeganie gór i potęgi natury. Jakby nie patrzeć, salwy śmiechu i gromkie rozmowy zabijają nieco ducha gór, ciężko w tak wesołej i luźnej atmosferze wykrzesać z siebie pełne zainteresowanie przyrodą. Stadne wędrowanie przeradza się w wycieczkę, podczas której skupiamy się na jej uczestnikach i relacjach panujących w grupie. Oprawa jest piękna, a krajobrazy nie uchodzą naszej uwadze, ale jednak schodzą na dalszy plan.
• Wyciszenie – tu chodzi mi o ciszę wewnętrzną, która pojawi się gdy tylko poskromisz chaos i wszelkie obawy w głowie. Podczas samotnej wędrówki będziesz mieć sposobność obcowania ze samym sobą, ze swoimi najgłębszymi myślami i emocjami, co w dzisiejszych czasach, wcale takie oczywiste nie jest. Można wtedy dojść do niesamowitych wniosków, do wielu spraw nabrać dystansu, wpaść na genialne pomysły i po prostu zwyczajnie w świecie się wyciszyć.
• Czas – nie znam się na teorii względności, ale jakimś cudem podczas samotnej wyrypy czas płynie wolniej. Nikt Cię nie zagaduje, nie rozpraszasz się czyjąś obecnością, nic nie musisz – to wszystko sprawia, że wycieczka staje się dłuższa (nie mylić z „dłuży się”).
• Nowe znajomości – tak to już jest, że często samemu łatwiej kogoś poznać, niż będąc w towarzystwie. Mając kompana (bądź kompanów) najczęściej jesteśmy pochłonięci jego towarzystwem, nie mamy ochoty na kontakty z obcymi osobami, a jeśli już, to z reguły kończy się na zdawkowej wymianie zdań. Wędrując samotnie bywamy czasem złaknieni kontaktu i jesteśmy bardziej otwarci na rozmowę.
• Bezpieczeństwo – wiem że to samo hasło padło w minusach, ale zauważyłam, iż tułając się samotnie po szlakach, byłam bardziej skoncentrowana i uważna niż zwykle. Świadomość, że jest się skazanym wyłącznie na siebie naprawdę uwalnia nowe pokłady ostrożności.
• Odpowiedzialność – w grupie odpowiedzialność rozkłada się na wszystkich i często dochodzi do sytuacji, kiedy wycofujesz się z myślą: „a niech ktoś inny zadecyduje”. Hmmm, może i wygodne to jest, ale nie do końca dojrzałe. Zrzucenie odpowiedzialności na kogoś innego jest łatwe, ale pamiętaj, że wtedy decyzja niekoniecznie Ciebie zadowoli, a może wręcz zirytuje. Kompromis wydaje się bezpieczniejszą opcją, ale w rzeczywistości nie zadowala nikogo. Za to podczas samotnych wędrówek będziesz odpowiedzialny za swoje wybory, co z początku jest trudne, ale wraz z doświadczeniem ufność we własne siły umacnia się, a to przekłada się pozytywnie również na życie codzienne.

 

Jak pewnie zauważyłeś sporo kwestii przemawia za samotną wędrówką. Jeśli czujesz, że to może być dla Ciebie, jeśli chcesz sprawdzić jak to jest:

• Nie bój się – jak mówią, strach ma wielkie oczy. Nie spróbujesz, nigdy się nie dowiesz.
• Przygotuj się – zanim rzucisz się na głęboką wodę przestudiuj mapy, przewodniki, skompletuj sprzęt, powiadom bkogoś o planowanej trasie, melduj się regularnie. Pamiętaj, że będziesz zdany tylko na siebie.
• Stopniuj trudności – zacznij od poznanych wcześniej albo łatwych i krótkich szlaków. Stopniowo zwiększaj trudności oraz dystans.
• Bądź odpowiedzialny – sam decydujesz o trasie, kontynuacji wycieczki w niepogodę, ewentualnym wycofie. Miej świadomość swoich umiejętności, słuchaj intuicji. Nikogo innego winą nie obarczysz, tylko Ty odpowiadasz za siebie.
• Ciesz się ciszą – otaczający nas świat jest głośny, nachalny, przytłaczający. Samotna wędrówka umożliwia oderwanie się od tego wszystkiego, wsłuchanie w siebie i rozwinięcie wrażliwości. Taka izolacja z początku przytłacza, ale z czasem strach oraz niepokój można odstawić na boczny tor i z wolną głową skupić się na otoczeniu.

Górskie wycieczki fajne są! Czy to w dużej zabawowej ferajnie, zwartej i sprawdzonej ekipie, czy w samotności. Osobiście preferuję kameralne 2-osobowe wypady, z osobą która dzieli moją pasję, co nie znaczy, że w stadzie źle się bawię. Natomiast solowa eskapada mnie zaskoczyła, otworzyła i dała do myślenia, nie każdemu jednak przypadnie do gustu wizja samotnej wycieczki. Są ludzie, którzy czerpią energię od innych, najlepiej czują się w grupach i nie znoszą polegać wyłącznie na sobie. Ale jest również grupa osób, która źródło mocy ma w sobie, dla nich sam na sam z potęgą gór nie stanowi problemu, co więcej, staje się przyczynkiem  do pełniejszego odbioru górskiego świata i własnego wnętrza. Pozwól, aby każdy decydował za siebie.

 

Ciekawa jestem Waszych opinii, doświadczeń, uwag. Komentarze są Wasze.

Z górskim pozdrowieniem,

Madzia / Wieczna Tułaczka

 

***

Polub mnie na:

Facebook    Instagram