Słowacki Raj (Slovenský raj) to słynny na całą Europę region turystyczny we wschodniej części Słowacji, który od 1988 stanowi park narodowy. Jest to krasowy płaskowyż o średniej wysokości 800-1000 m, gęsto poorany stromymi, malowniczymi kanionami oraz parowami.

Za ten niezwykły krajobraz odpowiada woda. Niegdyś był to obszar równinny, w którego wapiennych skałach rzeki Hornád i Hnilec oraz liczne potoki (np. Suchá Belá, Vel’ký Sokol) wydrążyły głębokie przełomy, dzieląc teren na kilka mniejszych płaskowyżów (m.in. Geravy, Glac). W ciągu tysięcy lat wytworzyły się charakterystyczne dla regionu wąwozy z wodospadami, jak choćby słynna Suchá Belá czy Piecky, Kysel’, Sokolia dolina, Zejmarská roklina. Dodajmy do tego liczne formy krasowe (jamy, uwały, jaskinie) i w rezultacie otrzymamy potężną bombę turystyczną. Słowacki Raj to taki nasz Wąwóz Kraków, tyle że na potężną skalę! 

 

POŁOŻENIE
Słowacki Raj jest częścią Słowackich Rudaw, pasma górskiego w Karpatach Zachodnich. Leży na granicy Spiszu i Gemeru, na południe od Popradu, na zachód od Spiskiej Nowej Wsi i na północ od Rożniawy.

 

JAK DOJECHAĆ Z POLSKI?

Do Słowackiego Raju najlepiej wybrać się autem. Nie ma z Polski bezpośrednich połączeń komunikacją publiczną – liczne przesiadki i zbyt rzadkie kursy utrudniają (jeśli nie uniemożliwiają) zorganizowanie jednodniowej wycieczki do Słowackiego Raju.

Jeśli nie chcesz być skazany na zwiedzanie w grupie zorganizowanej (jednodniowe wycieczki organizuje m.in. zakopiańskie Biuro Turystyczne Strama – koszt to 95 zł oraz Tatra Travel za 68 zł) musisz troszkę pokombinować.

Tak czy siak, najpierw trzeba dostać się do Popradu:

• W sezonie najlepiej skorzystać z linii autokarowej Strama (www.strama.eu), bilet na trasie Zakopane-Poprad kosztuje 22 zł (5,5 euro), a podróż trwa 2 godziny.
• Poza sezonem pozostaje dostać się na Łysą Polanę (busem kursującym na Palenicę Białczańską/Morskie Oko za 10 zł), tam złapać słowacki autobus do Popradu.

Z Popradu masz następujące opcje:

– Autobus SAD (odpowiednik naszego PKS) do:

• Spišská Nová Ves – Ze Spiskiej Nowej Wsi kursują regularne autobusy do miejscowości na północnym skraju parku narodowego. Można też skorzystać z własnych nóg i wyruszyć jednym ze szlaków pieszych prowadzących na teren Słowackiego Raju – z centrum Nowej Spiskiej Wsi lub z wcześniejszych przystanków na tej trasie: Letanovce bądź Smižany.
• Hrabušice – Stąd półgodzinny spacer doprowadzi do węzła szlaków w Podlesku.
• Rožňava – Po drodze zatrzymuje się w kilku ośrodkach po południowej części Słowackiego Raju (przystanek Stratená, Dobšinská L’adová Jaskyňa lub Dobšinská Maša).

– Regionalny pociąg do Koszyc (przystanek Letanovce, Spišské Tomášovce, Smižany, Spišská Nová Ves lub Teplička nad Hornádom).

Zachodu od groma, kupa straconego na przesiadki czasu, ale jeśli ktoś nie ma wyboru, to na stronie www.sadpp.sk (w zakładce „poriadky”) znajdzie szczegóły połączeń autobusowych, a na stronie www.zsr.sk kolejowych. Tutaj – klik –  znajdziesz wyszukiwarkę połączeń wraz z cenami.

 

CENTRA TURYSTYCZNE

Wokół Słowackiego Raju wyrosły liczne ośrodki turystyczne. Tam znajdują się wejścia do parku, parkingi, knajpy, bary, „ubytovanie” – czyli noclegi. Najpopularniejsze z nich to:

• Podlesok, Hrabušice, Čingov, Spišské Tomášovce, Spišská Nová Ves po północnej stronie parku.
• Stratená, Dedinky, Mlynky po południowej stronie.

 

CENY

• Wstęp na teren Słowackiego Raju kosztuje 1,5 euro (stan na sierpień 2015). Dzieci w wieku 6-15 oraz osoby powyżej 62 lat zapłacą 0,50 euro. Dzieci do szóstego roku życia wchodzą za darmo.
• Bilet 3-dniowy to koszt 3,5 euro (zniżkowy 1 euro), a 5-dniowy 6 euro (zniżkowy 1,5 euro).
• Za parking w Podlesku zapłaciłam 2 euro, podejrzewam, że w innych miejscach będzie podobnie.
• Ubezpieczenie można wykupić przy wejściu do parku (ok. 0,50 euro za dzień). Jeśli planujesz wejść na teren Słowackiego Raju we wczesnych godzinach porannych, to zadbaj o ubezpieczenie z wyprzedzeniem – budki mogą być jeszcze zamknięte, a ewentualna pomoc w razie wypadku boleśnie uderzy po kieszeni.

 

MAPA

Mapę Słowackiego Raju zakupiłam przy wejściu do parku. Były dwie do wyboru: typowa poglądówka ze schematem szlaków i zdjęciami największych atrakcji za 4 euro oraz szczegółowa wersja w cenie 4,5 euro. Zdecydowałam się na drugą opcję.

Mapa wydawnictwa VKÚ Harmanec  (w skali 1:25 000) jest szczegółowa, dokładna, a zarazem czytelna. Obejmuje nie tylko zawiłą siatkę szlaków pieszych, ale również trasy rowerowe i narciarskie. Na drugiej stronie znajdują się opisy ciekawych miejsc, regulamin parku oraz profile kilku popularnych szlaków – oczywiście po słowacku. Arkusz można zakupić także w Polsce, w sklepie Podhalanka.pl (15,70 zł) bądź Sklepie Podróżnika (19,90 zł).

Z polskich wydawnictw warto sięgnąć po Sygnaturę. Mapa wydrukowana jest w skali 1:50 000, a więc troszkę traci na szczegółowości, ale kusi ciekawymi dodatkami: informatorem o atrakcjach oraz mapą dojazdu.

Siatka szlaków jest gęsta i wręcz przytłaczająca, wiele ścieżek jest jednokierunkowych, więc bez mapy ani rusz!

 

WAŻNE KONTAKTY

Turystami w Słowackim Raju opiekuje się Horská Záchranná Služba (HZS), więc w razie jakiegoś wypadku należy zadzwonić pod nr 18 300, ewentualnie pod nr 112.

Wszelkich informacji na temat regionu udziela biuro informacji turystycznej w Spiskiej Nowej Wsi, przy ulicy Letná 49, e-mail: brantnercc@stonline.sk.

 

PRZYDATNE LINKI

• www.slovenskyraj.sk oraz  www.slovenskyraj.eu – Wiele ciekawych informacji na temat Słowackiego Raju, także po polsku!
• Mapa Słowackiego Raju (Sygnatury) w wersji online.
• http://www.mapaslovenskyraj.sk/pl/ – Lista obiektów noclegowych oraz restauracji w zakładce „Usługi”.
• Aktualną prognozę pogody sprawdzisz na stronie HZS  bądź yr.no.

 

SZLAKI TURYSTYCZNE

Słowacki Raj to takie dziwne miejsce, w którym szlaki same w sobie stanowią jedną z głównych atrakcji parku. Do pokonania zalanych potokami wąwozów i stromych ścian służą liczne drabinki, metalowe platformy, drewniane schodki, kładki, mosty oraz łańcuchy. Trudniejsze, a zarazem bardziej spektakularne szlaki wytyczono w północnej części parku.

Ważne jest, że wszystkie udostępnione trasy przejdzie każdy sprawny turysta, bowiem szlaki przystosowano tak, aby można je pokonać bez specjalnego sprzętu czy umiejętności wspinaczkowych. Nie wolno jednak lekceważyć żadnego szlaku, gdyż są one po prostu śliskie (zwłaszcza po deszczu), w wielu miejscach eksponowane i zwyczajnie w świecie da radę na nich „wywinąć orła”, co – jak nie trudno sobie wyobrazić – może skutkować poważnymi obrażeniami. Po prostu zachowaj ostrożność!

Wiele szlaków, ze względu na poważne ekspozycje, nie należy polecać osobom z lękiem wysokości.

Do Słowackiego Raju warto zabrać dzieciaki. Te, które miałam okazję widzieć były szalenie zadowolone. Dla nich pokonanie drabinek i schodków to nie lada przygoda! Tylko trzeba umieć okiełznać własne pociechy, by za bardzo nie fikały i stale znajdowały się pod opieką . 

Trasy prowadzące kanionami zazwyczaj nie są zbyt długie, ich przejście zajmuje średnio 2-3 godziny. Najczęściej są one jednokierunkowe i pokonuje się je z dołu do góry. Górne wyloty są połączone siecią szlaków łącznikowych, więc można układać różne warianty wycieczek. Wprawny turysta zdoła przejść 2-3 dolinki w ciągu dnia.

W Słowackim Raju wytyczono wiele szlaków rowerowych. Prowadzą one przede wszystkim  leśnymi drogami w głębi płaskowyżu. Na obrzeżach zimą można uprawiać narciarstwo zjazdowe, a w głębi płaskowyżu – biegowe. Największy narciarski ośrodek znajduje się w Mlynkach.

 

PRZYGOTOWANIE

W Słowacki Raj warto zabrać solidne buty. Jakby nie patrzeć to jednak góry – wyposażone w liczne ułatwienia, owszem, ale to nie oznacza, że w trampkach czy innych kaloszach tam łatwo. Nie. Szlaki są niezwykle śliskie, podłoże urozmaicone i zdradliwe. Poza tym  należy zapakować standardowe rzeczy, jak na każdą inną górską wycieczkę, czyli polar, kurtkę przeciwdeszczową, picie, jedzonko (pełna lista tutaj). Mnogość drabinek i łańcuchów wymusza zabranie plecaka. Ręce musisz mieć wolne, więc niech Ci nie przyjdzie do głowy zabrać reklamówkę z Biedry! 😉

Jeśli do Słowackiego Raju chcesz wybrać się zimą, to koniecznie zabierz raczki bądź raki. Koniecznie. Przejście kanionami to ryzykowna zabawa, odradzana mniej doświadczonym turystom. Za najbardziej niebezpieczny zimą uchodzi przełom Hornadu.

 

 

11 HITÓW SŁOWACKIEGO RAJU!

 

1. PRZEŁOM HORNADU (PRIELOM HORNÁDU)

Szlak kanionem rzeki Hornad jest najsłynniejszym i najczęściej uczęszczanym szlakiem w parku. Niebieskie znaki prowadzą po wąskich, leśnych ścieżkach, licznych mostkach oraz podestach zawieszonych na pionowych skałach kilkanaście metrów ponad lustrem rzeką. Przełom Hornadu liczy ok. 16 km i jest najdłuższym wąwozem w Słowackim Raju.

2. WĄWÓZ SUCHA BELA (SUCHÁ BELÁ)

Jednokierunkowy zielony szlak, mający początek w Podlesku, za pomocą licznych drabinek przeprowadza przez cieśniawę Sucha Bela. Po drodze mijamy piękne wodospady: Okienkowy oraz Korytowy. To jedno z najbardziej malowniczych i najchętniej odwiedzanych miejsc w całym parku.

3. DOBSZYŃSKA JASKINIA LODOWA (DOBŠINSKÁ L’ADOVÁ JASKYŇA)

Jaskinia z lodową dekoracją, wpisana na listę światowego dziedzictwa przyrody UNESCO. To jeden z najcenniejszych skarbów w całej Słowacji! Więcej informacji w artykule: Dobszyńska Jaskinia Lodowa.

4. TOMASZOWSKI WIDOK (TOMÁŠOVSKÝ VÝHL’AD) 

Skalna galeria znajduje się na południowym stoku Ludmanky, na wysokości 666,6 m. To iście szatańskie miejsce, podcięte tak potężnym urwiskiem, że żądni adrenaliny śmiałkowie czołgają się na skraj przepaści, tylko po to by zerknąć w czeluści doliny. Mniej odważni mogą na spokojnie podziwiać Przełom Hornadu z bezpiecznej odległości. Tomášovský výhľad leży przy północnej granicy rezerwatu, w pobliżu ośrodka Čingov.

5. KLASZTORISKO (KLÁSTORISKO)

To rozległa polana na płaskowyżu w północnej części Słowackiego Raju, na której w średniowieczu powstała osada zakonna. Dziś po klasztorze kartuzów pozostały malownicze ruiny, znajdujące się obecnie pod opieką archeologów. Klasztorisko to również ważny punkt logistyczny: to jedyne miejsce na terenie parku, gdzie można przenocować, znajduje się tu bar, toalety (płatne) oraz węzeł kilku głównych szlaków.

6. HAWRANIA SKAŁA (HAVRANIA SKALA, 1153 m)

Mimo że nie jest to najwyższa góra Słowackiego Raju (jest nią Predna Hola, 1546 m), to od lat słynie jako świetny punkt widokowy na region. Skalny szczyt jest łatwo dostępny ze Strateny.

7. WIELKI SOKÓŁ (VEL’KÝ SOKOL)

Najdłuższy i najbardziej stromy wąwóz, zakończony efektownym, wąskim jarem, zwanym Wąwozem Rotha (Rhótova roklina) – na cześć jednego z propagatorów turystyki w Słowackim Raju. Oba brzegi parowu tworzą skalne ściany często sięgające 300 metrów. Perełka zlokalizowana jest na północno-zachodnim skraju parku.

8. PIECKI (PIECKY)

Najbardziej wcięty wapienny wąwóz znajduje się powyżej Wielkiego Sokoła. Wabi turystów z pomocą wspaniałych wodospadów.

9. SOKOLIA DOLINA (SOKOLIA DOLINA)

Jedno z najbardziej zadziwiających i dzikich miejsc, znajduje się w północno-zachodniej ćwiartce parku. Turystyczne walory wąwozu odkryto jako ostatnie, a właśnie tu znajduje się najwyższy wodospad w Słowackim Raju – Welonowy Wodospad (Závojový vodopád) o wysokości 75 metrów.

10. PALCMAŃSKA MASZA (PALCMANSKÁ MAŠA)

Sztuczne jezioro, zlokalizowane w południowej części parku, powstało na skutek spiętrzenia rzeki Hnilec. Jest malowniczo położone wśród zielonych wzgórz i udostępnione turystom, zatem nie dziwi fakt, że szybko stało się rajem dla wodniaków. Nad jego brzegiem rozwinął się popularny ośrodek Dedinky.

11. KYSEL (KYSEL')

Ostatni, choć wcale nie mniej spektakularny wąwóz, również znajdujący się w północnej części Słowackiego Raju. W 1976 roku przy ujściu wąwozu do Białego Potoku rozszalał się pożar, który strawił lasy po lewej stronie brzegu Kysel. Z tego powodu zamknięto przejście wąwozem (do odwołania) – ryzyko spadania skał oraz opalonych drzew jest zbyt wielkie. Otwarta jest trasa zastępcza, która prowadzi przez Malý i Veľký Kyseľ. Niczego sobie zakątek. 

 

Pozdrawiam,

Madzia / Wieczna Tułaczka

 

Posty z okolicy:

SŁOWACKI RAJ – RELACJA JASKINIA LODOWA ZAMEK SPISKI SPISKIE PODGRODZIE LEWOCZA NOWA LEŚNA I STARY SMOKOWIEC

 

 

Jeśli Słowacki Raj Cię zauroczył i chcesz poznać inne ciekawe miejsca na Słowacji, to zajrzyj do wpisu Karola z bloga „Kołem się Toczy”, a na pewno znajdziesz inspirację na urlop u naszych południowych sąsiadów. 

 

Pozdrawiam,

Madzia / Wieczna Tułaczka

 

 

Tu też jest fajnie:

Facebook    Instagram