ZAKYNTHOS – HISTORIA

Wiem jak ciężko jest znaleźć informacje o historii Zante po polsku, więc postanowiłam zebrać je w jedną całość i przetłumaczyć. Nie każdego to interesuje, ale mam nadzieję, że kilku z Was to doceni, przeczyta i dzięki temu lepiej poczuje atmosferę wyspy.

CZASY STAROŻYTNE

Nazwa Zakynthos już w czasach starożytnych pojawia się w mitach i legendach. Homer jako pierwszy odniósł się do wyspy w „Iliadzie”, gdzie czytamy iż Zante wraz z Kefalonią, Lefkadą i Acarnanią był częścią terytorium Odyseusza – legendarnego króla Itaki.

Nazwa wyspy pochodzi od imienia syna mitologicznego Dardanosa, króla Arkadii. Tenże syn Zakynthus wyruszył wraz z achajskimi wojownikami z miasta Psophis w Arkadii by zkolonizować wyspę. Działo się to około roku 1500 p.n.e. Nowi mieszkańcy zbudowali na wyspie akropol, który Zakynthus nazwał Psophida. Starożytne monety znalezione w tym rejonie sugerują, że czcili oni bogów Olimpu – głównie Apolla i Dianę. Na monetach często był również pokazywany wizerunek Zakynthusa z wężem, ponieważ według niektórych podań uwolnił on wyspę od węży.

Jest bardzo prawdopodobne, że wyspa była terytorium neutralnym i nie brała udziału w wojnach perskich. Natomiast w V wieku p.n.e. Zakynthos wspierał Ateny w wojnach peloponeskich przeciwko Sparcie i brał udział w ekspedycji na Sycylię. Po porażce w tej wojnie wyspa została podbita przez Spartę, później przeszła pod wpływy Macedończyków, by ostatecznie wpaść w ręce Rzymian.

OKRES RZYMSKI I BIZANTYJSKI

W II wieku p.n.e. Zakynthos należał do Imperium Rzymskiego. Początkowo wyspa była zarządzana przez rzymskiego konsula w oparciu o prawo rzymskie. Z czasem obywatele uzyskali pewną autonomię w zamian za obowiązek płacenia rocznego podatku dla Imperium i dostarczania żołnierzy do rzymskich legionów. Pomimo przywilejów wyspiarze buntowali się kilkukrotnie przeciwko rzymskiej okupacji. Nie przeszkodziło to im jednak, by wiele razy walczyć u boku Rzymian przeciwko najazdom piratów na wyspę. Pod rzymskim panowaniem wyspa rozwijała się i kwitła kulturowo. Upadek Cesarstwa sprawił, że przez kolejne dziesięciolecia wyspa najeżdżana była przez Gotów, Wandalów i Arabów, co przywiodło miejscową ludność na skraj ubóstwa.

W okresie bizantyjskiego panowania mieszkańcy wyspy żyli w ubóstwie. Położony na peryferiach imperium Zakynthos, bez perspektyw rozwoju, był narażony na najazdy. Na początku drugiego tysiąclecia, kiedy Imperium Bizantyjskie chyliło się ku upadkowi, pojawiło się nowe zagrożenie. Pod pretekstem wyzwolenia Ziem Świętych, wojska krzyżowców i grupy żądnych przygód poszukiwaczy skarbów najeżdżały na najdalsze bizantyjskie ziemie.

Nie mamy potwierdzonych informacji kiedy chrześcijaństwo zawitało na Zante, ale można stwierdzić, że była to dominująca religia w drugiej połowie III wieku n.e. Lokalna tradycja mówi, że Maria Magdalena wraz z Marią Kleopas zatrzymały się na wyspie, będąc w drodze z Jerozolimy do Rzymu. Ugościł je pasterz Apollodoros w pobliżu Porto Vromi. Działo się to w 34 roku. Maria Magdalena odwiedzała sąsiednie osady i głosiła nauki Jezusa. Jej opowieści tak przekonały miejscową ludność, że założyła ona pierwszą chrześcijańską komunę. Miejscowość w której nauczała została nazwana Maries (zachodnia część wyspy) dla upamiętnienia tego wydarzenia.

DOMINACJA FRANKÓW

Pod koniec XII wieku Frankowie podbili Wyspy Jońskie i ustanowili hegemonię. Od 1185 roku rządzili oni Zakynthosem i Kefalonią przez trzy stulecia. Funkcję palatynów (najwyższych zwierzchników) pełniły rodziny Orsini i Tokki. Ich rządy charakteryzowały spiski, intrygi i morderstwa. Podczas hegemoni Tokki, pomimo wielu skandali, udało się polepszyć choć trochę warunki życia na wyspie. Liczba ludności wzrosła wtedy do 25 tysięcy. W 1479 Turcy podbili i zniszczyli Zakynthos i ostatni z rodziny Tokki opuścił wyspę, niezdolny pokonać wroga.

DOMINACJA WENECKA

Wenecjanie docenili położenie Zante pomiędzy lądami Grecji i Włoch. Po szybkiej wojnie i dyplomatycznych rozgrywkach podbili wyspę w 1485 roku. Wenecka dominacja przyniosła okres spokoju, stabilności i możliwości rozwoju. Po najeździe tureckim z 1479 roku zdziesiątkowana ludność nie dawała sobie rady. Populacja wyspy została wzmocniona o wielu obywateli weneckich oraz Greków, szukających schronienia po zajęciu ich ziem przez Turków. W taki oto sposób Zakynthos stał się ośrodkiem dla prześladowanych Greków i centrum hellenizmu. Grecka świadomość i tradycja w połączeniu z wpływami zachodnimi dały nową jakość, która wyrażała się w nowych formach sztuki oraz architektury.

Zgodnie z weneckim prawej mieszkańcy wyspy zostali podzieleni na trzy grupy: szlachtę, obywateli i zwykły lud (pospólstwo). Tylko szlachta posiadała prawa obywatelskie, a członkowie tej grupy byli zarejestrowani w tzw.”Złotej Księdze”. Chciwość szlachty i uciśnienie zwykłych ludzi doprowadziło do buntu społecznego w latach 1628 – 1632, znanego jako Rebelia Ludności. To była pierwsza rewolucja społeczna w dziejach współczesnej Grecji i zakończyła się niestety bardzo krwawo. Dlatego też przesłanie Rewolucji Francuskiej (1789 r.) zostało przyjęte na wyspie z wielkim entuzjazmem. Powstało Stowarzyszenie Jakobinów zwalczające nierówności społeczne. W 1797 roku, po trzech wiekach, skończyła się dominacja wenecka, po tym jak francuscy demokraci podbili wyspę.

OKRES FRANCUSKI I ROSYJSKO-TURECKI

4 lipca 1797 na wyspie zawisła francuska flaga. W kilka dni później, podczas demonstracji, spalono „Złotą Księgę” – synonim szlachty i jej przywilejów. Francuska władza utrzymała się jedynie przez 15 miesięcy. Już w październiku 1799 francuski garnizon został zmuszony przez Rosjan i Turków do poddania się. W 1800 roku dwa mocarstwa podjęły decyzję o ustanowieniu niepodległego państwa pod nazwą „Stan Wysp Jońskich”, oczywiście pod nadzorem Rosji i Turcji. Dla tej ostatniej nowe państwo było zmuszone płacić podatek roczny. Stan Wysp Jońskich przetrwał 7 lat i był pierwszym niezależnym państwem greckim w historii najnowszej. W 1807 roku wojska francuskie pod dowództwem Napoleona, podbiły Wyspy Jońskie. Dwa lata później brytyjska marynarka wojenna podporządkowała sobie Zakynthos.

BRYTYJSKA OCHRONA

Brytyjska kadencja (1809 – 1864) była ostatnią przed zjednoczeniem się Zante z Grecją. W tym okresie zostało wykonanych wiele inwestycji (mosty, port). Wyspiarze z Zakynthosu przez wiele lat robili tajne przygotowania do Greckiej Rewolucji przeciwko Turcji, aby wspomóc swoich rodaków z kontynentu. Ten fakt doprowadził do wielu konfliktów między wyspiarzami a administracją brytyjską. Konflikt zaostrzył się w 1821 roku, po wybuchu Greckiej Rewolucji. Chcąc zachować neutralność, Brytyjczycy wykorzystywali wszystkie środki, aby odwieść mieszkańców Zante od wspierania buntu. Mimo prześladowań, aresztowań i wyroków śmierci wyspiarze aktywnie wspierali zbuntowanych Greków. Po wyzwoleniu Grecji i utworzeniu państwa greckiego, Wyspy Greckie proklamowały zjednoczenie z Grecją. Mimo swojego silnego sprzeciwu, Wielka Brytania (wraz z Francją i Rosją) podpisała 5 czerwca 1863 roku w Londynie traktat. Zgodnie z nim Brytania zrezygnowała ze swojej roli protektora Wysp Jońskich. W dniu 21 maja 1864 złączenie Wysp Jońskich z Grecją stało się faktem.

WSPÓŁCZESNOŚĆ

Od tamtej pory Zakynthos wraz z pozostałymi Wyspami Jońskimi dzielił bieg historii z zresztą kraju. Podczas II wojny światowej cała Grecja poddana była pod okupację włoską i niemiecką. Wielu wyspiarzy uczestniczyło w ruchu oporu przeciw okupantowi. Po wielu konfliktach i poświęceniach wyspa została wyzwolona spod okupacji niemieckiej w 1945 roku. Kilka lat później, w 1953 roku, przerażające trzęsienie ziemi wstrząsnęło wyspami na Morzu Jońskim powodując ogromne zniszczenia na Zante. Prawie wszystkie stare pałace i kościoły zostały zrównane z ziemią. Stolica została odbudowana według ścisłych przepisów, mających na celu ochronę budowli przed kolejnymi trzęsieniami.

Teraz życie na wyspie toczy się spokojnie, a mieszkańcy żyją głównie dzięki turystyce. 

Pozdrawiam,

Madzia / Wieczna Tułaczka

 

ZAKYNTHOS – INFORMACJE PRAKTYCZNE REJSY ZATOKA LAGANAS PÓŁWYSEP VASSILIKOS PÓŁWYSEP KERI ZATOKA WRAKU REJS DO ZATOKI WRAKU BŁĘKITNE GROTY ZACHODNIE WYBRZEŻE WSCHODNIE WYBRZEŻE 

 

 

***

Tu też jest fajnie:

Facebook   Instagram