TATRY: Opis szlaku na Rysy z Morskiego Oka

Każdy, kto zawita w Tatry chce zdobyć Rysy. Bo najwyższy punkt Polski, bo najwyższy szczyt w Tatrach dostępny szlakiem turystycznym, bo wszyscy inni już tam byli. Bo szlak zaczyna się tam, gdzie dociera każdy tatrzański debiutant, rzecz jasna marzący o Rysach i zarzekający się, iż kiedyś ten słynny szczyt zdobędzie. To co, że w morskoocznej panoramie najczęściej myli Rysy z Niżnim sąsiadem, ważne aby ów debiutant wiedział co na szlaku piszczy, kiedy realnie podejmie próbę zaatakowania Rysów. W tym chcę pomóc ja. Wiem, jak wiele osób wali na czerwony szlak bez przygotowania, bez pojęcia z czym przyjdzie im się zmierzyć za chwilę, a to niestety często skutkuje dziwnymi akcjami, w najlepszym razie zakończonymi atakami paniki, stresem i zakorkowaniem szlaku.

Idąc na Rysy trzeba zdawać sobie sprawę z kilku zagrożeń:

1. Szlak na Rysy jest długi i mozolny, pokonujące rekordową różnicę wysokości w polskich górach – ponad 1500 metrów! Ktoś bez kondycji może na serio paść z wyczerpania, więc nie ma żartów.

2. Szlak na Rysy nie jest odpowiedni dla początkujących. Jest dobrze ubezpieczony, to prawda, ale jeśli nie masz doświadczenia w skalnym terenie, to Rysy nie są miejscem na oswajanie się z łańcuchami. Idźże najpierw na Szpiglasowy od Pięciu Stawów, na Giewont, poćwicz na Bystrej Ławce, sprawdź się na Świnicy (od Świnickiej Przełęczy), a potem zacznij myśleć o Rysach.

3. Szlak na Rysy jest zatłoczony. To nie tylko umniejsza przyjemność czerpaną z podziwiania tatrzańskich krajobrazów, ale znacznie utrudnia pokonywanie trudniejszych odcinków, doprowadza do nieprzyjemnych mijanek i u wielu niepotrzebnie podnosi ciśnienie. W takich warunkach można poczuć ogromną presję, zwłaszcza będąc popędzanym przez zniecierpliwionych turystów. To z kolei może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, choćby poślizgnięć lub strąceń luźnych kamulców.

4. Szlak na Rysy to szlak wysokogórski. Niby ludzie kojarzą liczbę 2499 m, ale nie do końca zdają sobie sprawę z jej wartości. No to może wytłumaczę łopatologicznie.

Na szlaku śnieg może zalegać nawet latem – poślizgnięcia na nim to jedna z głównych przyczyn wypadków w Tatrach. Pogoda na szczycie lub wyższych rejonach szlaku może znacznie odbiegać od tej nad Morskim Okiem. Tak, to możliwe, że na Rysach wieje, pizga i pada, podczas gdy w dolinie świeci słońce. Pogoda może się drastycznie zmienić również w trakcie wędrówki. Gdy zacznie trzaskać piorunami, szybko zrozumiesz jak daleko masz do bezpiecznego schroniska (tu przypominam, że po słowackiej stronie w Kotlinie pod Wagą znajduje się Chata pod Rysami). W mgłach i chmurach nie trudno pobłądzić, a szlak kluczy po stromym i skalistym zboczu. Upadek grozi śmiercią. Nie chcę oczywiście nikogo straszyć, ale uczulić, że na taki szlak trzeba się przygotować nie tylko kondycyjnie, ale również pod względem technicznym oraz topograficznym. Widziałam ludzi, którzy urzeczeni obietnicą spektakularnych widoków, ruszali z Morskiego Oka z wyposażeniem czysto spacerowym, nawet bez plecaka, w którym znalazłyby się przekąski, woda albo polar.

Zeszłego lata, tuż pod szczytem mijałam dwóch Angoli bez plecaków, w t-shirtach, krótkich portkach i… japonkach. Wejść weszli, zejść zeszli (nie było później afery w Kronikach TOPR-u), ale po co się tak męczyć? A męczyli się na pewno – ich niewyraźne miny świadczyły raczej o męce wynikającej z niewiedzy i braku należytego przygotowania niż prowokacji ku uciesze internetowych tatromaniaków. Dodam, że 5 minut po mijance, gdy już siedziałam na szczycie (w pełnym rynsztunku łącznie z rękawiczkami) zaczął prószyć śnieg. Na górze było pierońsko zimno, choć kawałek dalej, w Dolinie Mięguszowieckiej już gorąco, dlatego trzeba być przygotowanym na różne, zmienne warunki. Przeczytaj artykuł o tym, co zabrać na jednodniową wycieczkę w góry.

No dobrze, skoro już masz świadomość zagrożeń, czyhających podczas wycieczki na Rysy, pora dokładnie prześledzić trasę. Opis wraz z bogatą dokumentacją zdjęciową pomoże Ci podjąć decyzję o wyruszeniu na szlak bądź powściągnięciu ambicji do czasu lepszego wdrożenia w turystykę górską. Podpisane panoramy ułatwią orientację i poznanie tego zakątka Tatr.

TRASA: PALENICA BIAŁCZAŃSKA – MORSKIE OKO – CZARNY STAW POD RYSAMI – BULA POD RYSAMI – RYSY  szlak czerwony

CZAS (średni, bez odpoczynków): 6 h 20 min

PRZEWYŻSZENIE NA TRASIE: Od Palenicy 1510 metrów (!), od Morskiego Oka 1104 m.

TRUDNOŚCI: Trudności skalne są umiarkowane, jednak w rejonie kopuły szczytowej występuje spora ekspozycja. Szlak jest długi, a rekordowa różnica wysokości w naszych górach wymaga kondycji i dobrego przygotowania.

PALENICA BIAŁCZAŃSKA – WODOGRZMOTY MICKIEWICZA – MORSKIE OKO – CZARNY STAW POD RYSAMI szlak czerwony 3 h 10 min

O tym jak dostać się do Palenicy, o której kursują busy, jak wygląda szlak i co widać po drodze rozpisałam w artykule Morskie Oko i Czarny Staw – opis szlaku. Przypomnę tylko, że podany czas jest uśredniony i ktoś z dobrą kondycją jest w stanie zaoszczędzić sporo czasu na tym odcinku.

CZARNY STAW POD RYSAMI – BULA POD RYSAMI  szlak czerwony 1 h 30 min

Od krzyża u brzegu Czarnego Stawu idziemy w lewo, przekraczamy miejsce, z którego wypływa potok, po czym wzdłuż brzegu obchodzimy staw. Dalej szlak zaczyna piąć się ostro w górę – na odcinku 1,5 km trzeba pokonać około 900 metrów wzniesienia, co daje średnie nachylenie 30 stopni. Trudności techniczne praktycznie nie występują, bowiem ścieżka zbudowana jest z kamiennych stopni i prowadzi zakosami po trawiasto-kamiennym zboczu w kierunku stromych skał Buli pod Rysami. Jest łatwo, ale stromo i mozolnie.

Po około 30 minutach otoczenie zmienia charakter, staje się bardziej nieprzystępne za sprawą blokowisk i rumowisk skalnych. Ścieżka wiedzie zwężeniem pomiędzy skałami, po czym skręca w lewo i dochodzi na skraj Kotła pod Rysami, który od północy ogranicza skalna kopa zwana Bulą pod Rysami (2054 m). Kocioł to jedno z najbardziej ocienionych miejsc w Tatrach, a dodatkowo wysokość 2000 metrów powoduje wyraźny spadek temperatury. Płaty śniegu utrzymują się tu nawet na początku lata.

Bulę pod Rysami (2054 m) osiągamy po około 1,5 godzinie od wyjścia znad Czarnego Stawu. Stanowi ona prawie płaski, trawiasto-kamienny taras, który świetnie nadaje się do odpoczynku przed dalszym wysiłkiem. Trzeba jednak pamiętać, że jest on podcięty urwiskiem od północno-zachodniej strony, co dobrze widać znad Czarnego Stawu pod Rysami. Z Buli pięknie prezentują się Wołowy Grzbiet, Mięguszowieckie, Kazalnica, Żabi Koń, Tomkowe Igły oraz Żabi Mnich.

Szlak do Buli pod Rysami jest łatwy, przy optymalnych warunkach nikt nie powinien mieć problemów z tym odcinkiem. Skalne trudności zaczynają się tuż powyżej.

BULA POD RYSAMI – RYSY  szlak czerwony 2 h

Ponad Bulą ścieżka znów robi się bardzo stroma. Po około 10 minutach dreptania dochodzimy do pierwszych łańcuchów, które będą nam towarzyszyć już praktycznie na sam szczyt.

Szlak wchodzi na skalną grzędę, która biegnie wzdłuż żlebu, po jego lewej stronie. Żleb ten opada z przełączki pod szczytem i schodzi w stronę Kotła pod Rysami – to nic innego jak słynna „rysa”, która dała nazwę najwyższej górze w Polsce. Według innego źródła nazwa góry pochodzi od pożłobionych „rysami” zboczy całego kompleksu Niżnych Rysów, a dopiero później przeniosła się również na wyższy szczyt sąsiedni. Jakby nie było, nazwę wymyślili polscy górale i była ona znana już na początku XIX wieku.

Drobne zakosy szlaku pokonują strome spiętrzenia i partie płyt, a bardziej przepaściste miejsca ubezpieczone są żelastwem. Trudności są umiarkowane, ale podejście jest męczące ze względu na stałe nachylenie. W wielu miejscach łańcuchy zdały mi się zbędne, w innych niekoniecznie, jedno jest pewne – przy śliskiej skale na pewno wszystkie będę przydatne.

Jeśli o mnie chodzi, korzystałam z żelastwa wybiórczo, tylko w najbardziej stromych miejscach, gdzie podciąganie z pomocą łańcucha faktycznie ułatwiało wejście na stromy próg skalny. Tak było za pierwszym razem, z małym ciężarem, przy totalnie suchej skale. Rok temu właziłam na Rysy obładowana niczym uchodźca i już sam ciężar plecaka sprawił, że chwytałam się niemal każdego łańcucha. Nie zawsze łańcuchowa asysta jest konieczna, ale generalnie dobrze, że z takowej można zawsze skorzystać.

Im wyżej, tym lepiej widać Czarny Staw oraz Morskie Oko. Z grzędy fantastycznie prezentuje się również Żabi Koń i majestatyczne Mięguszowieckie Szczyty. Tytus Chałubiński tak zachwycał się tym widokiem, że po wycieczce w 1878 roku napisał: „rad bym jeszcze kiedyś zejść tamtędy, ale bym schodził całe pół dnia, bo za każdym krokiem warto się obejrzeć”.

Podejście skalną grzędą kończy się w pobliżu przełączki, z której opada „rysa”. Szlak skręca w prawo i poprzez skalną, ubezpieczoną łańcuchami półkę przechodzi przez siodełko nad „rysą” na wschodnią stronę grani. Niech widoki na Słowackie Tatry Was nie rozproszą, bo odcinek ten jest silnie eksponowany, a do Doliny Ciężkiej opada 500-metrowa przepaść. Okolice przełączki to najtrudniejszy fragment na całym szlaku!

Powyżej przełączki wspinamy się z pomocą łańcucha już stosunkowo łatwym grzbietem i po chwili osiągamy północno-zachodni (graniczny) wierzchołek Rysów (2499 m).

W Polsce pokutuje błędne przekonanie, iż Rysy to szczyt o wysokości 2499 metrów. Tak mi wbijali do głowy w szkole i Tobie zapewne też. Tylko nikt nie uściślał, że Rysy tak naprawdę liczą sobie 2503 metry, może dlatego, że te 4 pomijane metry znajdują się już po słowackiej stronie. Pal licho, gdzie wytyczono administracyjną granicę państw. Najwyższy punkt Polski znajduje się na północno-zachodnim wierzchołku Rysów, a więc na wysokości 2499 m n.p.m., natomiast cała góra niezaprzeczalnie liczy sobie 2503 m.

Co z tego wynika? Otóż aby zdobyć Rysy należałoby szarpnąć się na wierzchołek słowacki, co czyni znikoma ilość turystów zaliczających ten szlak. Przejście na najwyższy wierzchołek zajmie dosłownie 3 minuty. Droga nie jest w żaden sposób ubezpieczona, zatem idzie się czujnie, bardziej ze względu na bliską ekspozycję niż jakieś trudności. Ot drapanie po wielgachnych głazach. Dopiero na słowackim wierzchołku możesz świętować zdobycie Rysów, a w bonusie dostaniesz spokój, lepszy widok na słowacką stronę oraz grań biegnącą na Niżnie Rysy.

Szlak na Rysy jest przereklamowany. Wielu tak twierdzi, bo szlak już dawno przestał być honorny z powodu tłumów turystów (jakże często przypadkowych i nieprzygotowanych!), którzy nieprzerwanie szturmują szczyt. Nic jednak nie zmieni faktu, że w Polsce wyżej się nie da, ba, w całych Tatrach szlakiem wyżej się nie da, a panorama z Rysów niewątpliwie należy do najpiękniejszych.

SZUKASZ INFORMACJI O RYSACH? ZAINTERESUJĄ CIĘ TE WPISY:

Rysy z Popradzkiego Stawu – opis szlaku od słowackiej strony

Rysy: wejście od polskiej strony, zejście na słowacką w ciągu jednego dnia (in progress)

Morskie Oko – tatrzańska rzeźnia nr 1

A tutaj ostatnie relacje z tego rejonu:

– Niżnie Rysy – pierwsze starcie

– Niżnie Rysy – drugie starcie, a potem masakra na Rysach

Wpis jest fajny? Pomocny? Jeśli tak, to zostaw po sobie ślad w postaci lajka, komentarza lub zwyczajnie udostępnij posta, by dotarł do większej ilości góromaniaków.

Pozdrawiam 🙂

Madzia / Wieczna Tułaczka