SKALNE MIASTA W CZECHACH: Broumovské stěny (Broumowskie Ściany)

 

Broumovské stěny (Broumowskie Ściany) to pasmo górskie w czeskiej części Gór Stołowych, położone pomiędzy masywem Szczelińca a słynnymi skalnymi miastami w Adršpach i Teplicach. I choć skalne labirynty ponad Broumovem nie są tak spektakularne jak we wspomnianym kompleksie Adršpach-Teplice, to zdecydowanie nie brakuje im urody i klimatycznych zakątków. Co ważne, znajdziemy tu coś, czego próżno szukać w popularnych miejscach, zwłaszcza w sezonie – błogi spokój. Broumowskie Ściany odwiedza stosunkowo mała ilość turystów, w związku z tym stanowią one świetną alternatywę dla sąsiednich, dość zatłoczonych skalnym miast.

W gąszczu piaskowcowych skałek wytyczono kilka turystycznych szlaków pieszych. Które wybrać? Jak zorganizować wycieczkę do Broumovskich stěn? Odpowiedzi poniżej.

TRASA WYCIECZKI W BROUMOVSKICH STĚNACH: Slavný – Slavenská vyhlidka – Pánův kříž – Božanovsky Špičák – Zelený hájek – Koruna – Kamenná Brána – Zaječí rokle – Hřiby – Ovčín – Supí hnízdo – Skalní Divadlo – Hvězda – Kovářova rokle – Suchodolský hájek – Slavný

SZLAKI: Przez Broumovské stěny wytyczono kilka klasycznych szlaków turystycznych, od których odchodzi sporo krótkich odnóg – w formie pętelek lub ślepo zakończonych ścieżek. Nie należy ich olewać, bo to właśnie owe odgałęzienia prowadzą do najciekawszych atrakcji całego masywu. Na szczęście są dobrze oznakowane (za pomocą trójkącików w kolorze głównego szlaku) i dodatkowo opatrzone stosowną tabliczką. Czasem odnogi mają kilka metrów, czasem ich pokonanie zajmie kilkanaście minut, ale jedno jest pewne – zawsze zapewniają widoki oraz mocne wrażenia.

CZAS: 7 h (średni czas przejścia bez odpoczynków). Nam cała trasa zajęła ok. 9 godzin (nieśpieszne tempo, ciągłe przerwy na zdjęcia + dwa dłuższe popasy na uzupełnienie kalorii).

TRUDNOŚCI: Praktycznie nie występują. Warto patrzeć pod nogi ze względu na mnogość korzeni i skał, które potrafią być śliskie. Poza tym luz. Przewyższenia na trasie są niewielkie, ale wciąż idzie się w systemie góra-dół-góra-dół, więc finalnie można się troszkę zmęczyć.

DOJAZD DO BROUMOVSKICH STĚN ORAZ PARKING: Wycieczkę zaczynamy w czeskiej wsi Slavný, która stanowi przysiółek wsi Suchý Důl, położonej ok. 2,5 km od miasta Police nad Metují. Parking znajduje się na samym krańcu wsi, nieopodal węzła szlaków (Nad Slavným, 630 m n.p.m.) – wystarczy jechać główną szosą do końca wsi, zgodnie z drogowskazami. Opłata wynosi 60 koron za auto (na dzień), aczkolwiek w listopadzie nikt opłat nie pobierał i podejrzewam, że cały zimowy sezon parking jest darmowy. Niemniej jednak warto być przygotowanym na uiszczenie opłaty.

SLAVENSKIE SKAŁY I BOŻANOWSKI SZPICZAK

ODCINEK TRASY: SLAVNÝ – SLAVENSKÁ VYHLIDKA – Pánův kříž – Božanovsky Špičák – Zelený hájek

• szlak żółty, czerwony, żółty, zielony
• czas: 1 h 45 min

Wycieczkę zaczynamy na parkingu we wsi Slavný. Na wstępie czeka nas około godzinny marsz asfaltówką, z początku skrajem polany, później lasem. Przy dobrej widoczności można cieszyć się widokami na grzbiet Karkonoszy z królującą Śnieżką. Niemal na samym początku mijamy pierwsze odejście szlaku na punkt widokowy Slavenská vyhlidka- warto podejść kilka minut nie tylko dla urozmaicenia trasy, ale także dla sympatycznych widoków.

Na krzyżówce szlaków Pánův kříž obieramy żółty szlak, który robi pętelkę wokół grupy skalnych formacji i wspina się na najwyższy szczyt Broumowskich Ścian, tj. na Bożanowski Szpiczak (Božanovsky Špičák, 773 m n.p.m). Skały opatrzone są stosownymi tabliczkami (niestety tylko po czesku), by ułatwić rozpoznawanie fantazyjnych kształtów. Mnie najbardziej urzekła Veverka, po naszemu wiewiórka. Na szczycie Bożanowskiego Szpiczaka znajduje się platforma widokowa, jednakże kilkanaście metrów wcześniej otwiera się szersza panorama – wystarczy podejść do grupy skałek na skraj stoliwa, oczywiście zachowując ostrożność.

Po zrobieniu pętelki (ta nie powinna zająć więcej niż 40 min), ponownie osiągamy węzeł szlaków Pánův kříž, gdzie tym razem wybieramy zielony szlak, doprowadzający do skrzyżowania szlaków Zelený hájek pod Koruną.

KORUNA, CZYLI KORONA, HUŚTAWKA I KONIK

OCDINEK TRASY: Zelený hájek – KORUNA, ODBOČKA – KORUNA – KORUNA, ODBOČKA

• szlak żółty
• czas: 30 min

Z rozstaju Zelený hájek idziemy króciutkim łącznikiem do żółtego szlaku – ścieżka nie jest oznakowana, więc warto pamiętać, że wystarczy skręcić w prawo, by po chwili trafić na żółte oznaczenia. Po krótkim podejściu osiągamy kolejny szlakowskaz i już za żółtymi trójkątami kierujemy się na Korunę (769 m n.p.m). Ścieżka wiedzie wsród skał i omszałych głazów, a z każdym metrem rosną oczekiwania co do celu tej wędrówki. Nikt się nie rozczaruje!

Jeszcze przed szczytem odbija na lewo mocno wydeptana, choć nieoznakowana dróżka. Prowadzi ona do wypasionego punktu widokowego. Umieszczona tu ławeczka sprzyja nie tylko odpoczynkowi, ale i dłuższej kontemplacji landszaftu, z polskimi pasmami Sudetów w roli głównej.

A na samej Korunie, oprócz widoków na Szczeliniec Wielki oraz miejscowość Božanov, znajduje się nie lada gratka! Najprawdziwsza huśtawka, z którą naprawdę ciężko się rozstać. Ale to nie wszystko, bowiem na szczycie odnajdziemy tajemnicze ryty, piktogramy wykute w skale. Pierwszy z nich przedstawia koronę, w oczywisty sposób nawiązującą do nazwy szczytu, a znajdującą się praktycznie na tarasie widokowym (tuż obok skrzynki z księgą pamiątkową). Natomiast konika na biegunach szukajcie obok huśtawki.

Z Koruny wracamy tą samą drogą, z powrotem do żółtego szlaku.

KAMIENNA BRAMA

ODCINEK TRASY: KORUNA, ODBOČKA – KAMENNÁ BRÁNA – ZAJEČI ROKLE – LINHARTOVA STEZKA

• szlak żółty
• czas: 1 h 10 min

Kamienna Brama jest jedną z najefektowniejszych formacji w całym kompleksie Broumowskich Ścian. Dotrzemy do niej żółtym szlakiem spod Koruny, a później odbiciem znakowanym żółtymi trójkątami.

Dalsza trasa przebiega poniżej punktu widokowego Slavenská vyhlidka, od którego zaczęliśmy naszą wycieczkę, i dociera do krzyżówki z zielonym szlakiem (Zaječí rokle, rozc. 595 m n.p.m.). Kilka metrów dalej odbija pozaszlakowy skrót (w prawo, do góry), dzięki któremu nie musimy schodzić szlakiem do parkingu, by przerzucić się na czerwony szlak, wiodący przez kolejne atrakcje Broumowskich Ścian. Na szczęście Czesi opatrzyli ów skrót (na mapie widnieje on jako Linhartova stezka) stosownym drogowskazem, więc nie sposób przegapić ścieżki. A ta szybciutko doprowadza nas do całkiem przyjemnego punktu widokowego na „steny”, a następnie do czerwonego szlaku.

SKALNE GRZYBY I OWCZARNIA

ODCINEK TRASY: LINHARTOVA STEZKA – KAMENNÉ HřIBY – OVČíN – U PÁNOVY VěŽE

• szlak czerwony, żółty i czerwony
• czas: 1 h

Pozaszlakowa Linhartova stezka doprowadza nas do czerwonego szlaku w pobliżu czeskich skalnych grzybków (Hřiby). Dorodne okazy dumnie prężą się po obu stronach ścieżki, wiodącej na punkt widokowy (Vyhlidka na Čertovu tchyni).

Wkrótce czerwony szlak łączy się ze szlakiem żółtym – tu właśnie zaczyna się krótka pętelka, prowadząca na punkt widokowy Ovčín. Rozlegająca się stąd panorama jest dość wąska i nie wyróżnia się niczym szczególnym. Bardziej ekscytujące jest samo wejście na skałkę szczytową, przy czym trzeba pamiętać o potężnej ekspozycji, czyhającej po drugiej stronie. Internetowy translator przetłumaczył mi nazwę Ovčín na Owczarnię, ale nie dokopałam się do informacji potwierdzającej prawidłowość tej interpretacji. Czy Ovčín ma jakiś związek z owcami czy nie, jedno jest pewno – dla mnie to najmniej ciekawa miejscówka ze wszystkich w masywie Broumovskich stěn.

Nie ma co biadolić, trza wrócić na czerwony szlak. Przed nami wciąż najciekawsze!

SĘPIE GNIAZDO, SKALNE DZIWADŁO ORAZ GWIAZDA

ODCINEK TRASY: U PÁNOVY VěŽE – SUPí HNíZDO – SKALNí DIVADLO – HVěZDA

• szlak czerwony
• czas: 45 min

Za nami dość długi i monotonny fragment wędrówki. Praktycznie od Kamiennej Bramy nic nie wywołało epickich ochów czy achów i zdawać by się mogło, że w takim uśpieniu dokona się ta wycieczka. Nic bardziej mylnego! Kolejne odejście czerwonego szlaku zrobi robotę. To w zasadzie kamienne stopnie na najwyższe spiętrzenie w środkowej części Broumovskich stěn, ozdobione grupą malowniczych skałek. Mowa o Sępim Gnieździe (Supí hnízdo, 702 m n.p.m.) z ładną panoramą na Kotlinę Broumowską, Góry Stołowe, Kamienne i Sowie. Usytuowanie punktu widokowego w pełni oddaje charakter gniazda, a malownicze pejzaże dodają sporo punktów do atrakcyjności.

Po dosłownie 5 minutach mijamy niepozorny napis na skale, kierujący do Skalnego Dziwadła (Skalní divadlo) i biada temu, kto przegapi niepozorną ścieżynę wśród skał! Ta wyprowadza bowiem na zdecydowanie najbardziej efektowny i ujmujący taras widokowy w całych Broumowskich Ścianach! Jak namalowane piętrzą się smukłe wieżyce, wyrastające ponad wąwozem Kovářův, którym zresztą będziemy za chwilę schodzić. Nazwę „Skalní divadlo” powinno przetłumaczyć się raczej jako Skalny Teatr tudzież Skalne Widowisko, jednakże Dziwadło bardziej przemawia do mojej wyobraźni i tej nazwy będę się trzymać.

Urzeczeni skalnymi dziwami możemy nie zarejestrować krótkiego odcinka szlaku, oddzielającego nas od kolejnego punktu na trasie – Gwiazdy (Hvězda). Pod tą nazwą kryje się kilka atrakcji:

• barokowa kaplica Matki Boskiej Śnieżnej – zbudowana z piaskowca na planie gwiazdy, na szczycie zwanym (a jakżeby inaczej) Gwiazdą;
• punkt widokowy – ulokowany tuż przy kaplicy, z którego roztacza się panorama na Kotlinę Broumova oraz biegnącą powyżej granicę czesko-polską;
• Chata Hvězda – schronisko w szwajcarskim stylu o 150-letnich tradycjach (na północ od chaty znajduje się grupa przyjemnych skałek).

Co ciekawe, przed kaplicą znajduje się zabytkowy szlakowskaz, położony według mapy na wysokości 666 m n.p.m. Przypadek? 😉

KOWARSKI JAR

ODCINEK: HVěZDA – U KOVÁRNY – KOVÁřOVA ROKLE – POD KOVÁřOVOU ROKLí – SUCHODOLSKÝ HÁJEK – SLAVNÝ

• szlak zielony, czerwony, niebieski, zielony
• czas: 1 h 40 min

Z Hvězdy schodzimy zieloną ścieżką, z początku łagodną, póżniej śmiało obniżającą się do urokliwego Kowarskiego Jaru. To właśnie ten wąwóz podziwialiśmy wcześniej ze Skalnego Dziwadła. Teraz poznajemy go z zupełnie innej perspektywy, bowiem czerwony szlak kluczy wśród 100-metrowych skał, sukcesywnie wytracając wysokość. Po drodze mijamy odejście do groty (Mariánská jeskyně) – już ostatni raz na trasie naszej wycieczki.

Wkrótce przerzucamy się na niebieski szlak, który częściowo lasem, częściowo skrajem polany sprowadza nas do krzyżówki szlaków nieopodal wioski Suchý Důl. Na parking możemy wrócić w dwojaki sposób:

• niebieskim szlakiem przez wieś Slavný
• zielonym szlakiem przez suchodolski lasek (Suchodolský hájek), co uważam za ciekawszą opcję, ze względu za niesamowity urok zagajnika.

BROUMOVSKIE STENY – INFORMACJE PRAKTYCZNE

• Wejście na teren Broumovskich Sten jest bezpłatne.
• Broumovskie Steny są piękne, ale zdecydowanie nie tak spektakularne jak pobliskie skalne miasta w Adršpach i Teplicach. W związku z tym, nie ma tu szalonych ilości turystów. W zamian jest cisza i spokój. W listopadzie spotkałam zaledwie kilka osób w ciągu całego dnia, a od znajomych wiem, że latem piechurów jest niewiele więcej. Jeśli wziąć pod uwagę natężenie ruchu w samym masywie, to ten koncentruje się w północno-zachodniej części, czyli w rejonie Hvězdy. Nic dziwnego, skoro znajduje się tam parking, schronisko oraz najpiękniejszy taras widokowy.
• Szlaki w Broumowskich Ścianach nie są trudne. Brak tu trudności technicznych, nie ma też dużych przewyższeń. To dobre miejsce na wycieczkę z dziećmi. Wystarczy zachować ostrożność, wędrując po kamlotach, pomiędzy korzeniami – te potrafią być śliskie.
• Przy planowaniu czeskich wędrówek korzystam z internetowej mapy szlaków mapy.cz. Sieć szlaków w Broumovskich Stěnach dostępna jest także w rodzimej aplikacji mapa-turystyczna.pl.
• Polecam przejście trasy w opisanym kierunku (tj. od Bożanowskiego Szpiczaka i Koruny do Hvězdy). W ten sposób dawkujemy sobie emocje, zostawiając najlepsze widoki na koniec wycieczki.
• Auto najlepiej zostawić na parkingu w czeskiej wsi Slavný, nieopodal węzła szlaków (Nad Slavným, 630 m n.p.m.). Opłata wynosi 60 koron za auto (na dzień), aczkolwiek w listopadzie nikt opłat nie pobierał. Jeśli jednak zdecydujesz się na wycieczkę w przeciwnym kierunku, to najlepszym wyborem będzie parking pod Hvězdą, znajdujący się jakieś 5 minut od schroniska i tylko 15-20 min od Skalnego Dziwadła. Jako że wielu Czechów parkuje właśnie pod Hvězdą, by w szybki sposób udać się w najciekawsze miejsca masywu, parking ten często bywa zajęty.
• Wycieczkę można wydłużyć 
  – o półtorej godziny kontynuując wędrówkę z Hvězdy szlakiem niebieskim przez Stražną horę (688 m n.p.m.); powrót do Hvězdy szlakiem żółtym i zielonym;
  – o dwie godziny kontynuując wędrówkę z Hvězdy szlakiem niebieskim przez Stražną horę (688 m n.p.m.) i Honský špičák (652 m n.p.m.); powrót do Hvězdy szlakiem zielonym.
• Opisaną wycieczkę można podzielić na dwa krótsze wypady (wtedy parking we wsi Slavný również jest najdogodniejszy):
  – pierwszego dnia odwiedzamy Bożanowski Szpiczak, Korunę i Kamienną Bramę;
  – drugiego dnia idziemy na Grzyby, Sępie Gniazdo, Skalne Dziwadło i Gwiazdę.
• Wycieczkę w Broumovskie Steny można rozpocząć w polskiej Pasterce, przy schronisku po północnej stronie Szczelińca. Znajduje się tam darmowy parking na kilka aut oraz węzeł szlaków. To dobra opcja dla tych, co nie posiadają auta, a chcieliby zwiedzić czeskie skalne miasto. Z Pasterki do rozstaju szlaków Pánův kříž” pod Bożanowskim Szpiczakiem dostaniemy się w przeciągu godziny, natomiast powrót będziemy uskuteczniać przez punkt widokowy Slavenská vyhlidka oraz Machovský kříž. Cała wycieczka wydłuży się zatem o 2 godziny, a trasa będzie prezentowała się następująco: https://mapa-turystyczna.pl/route/5aa9

 

Inne miejsca w Górach Stołowych warte odwiedzenia:

SKALNE MIASTA: ADRŠPACH I TEPLICKIE SKAŁY SKALNE MIASTO OSTASZ SKALNE GRZYBY NAROŻNIK I BIAŁE SKAŁY SZCZELINIEC WIELKI DOLINA POŚNY 

W innej relacji przedstawię alternatywną opcję na powrót do Pasterki. Bądźcie czujni!

Górskie pozdro,

Madzia / Wieczna Tułaczka

 

Tu też jest fajnie:
Facebook  Instagram