TATRY: SZPIGLASOWA PRZEŁĘCZ ORAZ SZPIGLASOWY WIERCH – OPIS SZLAKU

Szlak fenomenalny widokowo, moim zdaniem jeden z najpiękniejszych w Polskich Tatrach. Panoramy towarzyszą nam od wysokości schronisk i otwierają się wraz z wysokością. Na krótkim odcinku, tuż pod przełęczą od strony Pięciu Stawów, wspinamy się z pomocą łańcuchów. Nie jest to jednak miejsce przysparzające trudności – każdy powinien sobie poradzić. Jest to fantastyczna propozycja dla początkujących turystów na całodzienny szlak.

TRASA: PALENICA BIAŁCZAŃSKA – DOLINA ROZTOKI – DOLINA PIĘCIU STAWÓW – SZPIGLASOWA PRZEŁĘCZ – SZPIGLASOWY WIERCH – SZPIGLASOWA PRZEŁĘCZ – DOLINKA ZA MNICHEM – MORSKIE OKO – PALENICA BIAŁCZAŃSKA

CZAS: 9 h – (średni, bez odpoczynków)

TRUDNOŚCI: Trudności występują bezpośrednio w rejonie przełęczy, tylko po stronie Doliny Pięciu Stawów. Krótki odcinek prowadzi skalnym terenem, ubezpieczonym łańcuchami – nie powinien sprawić trudności. To świetne miejsce na pierwszy kontakt z łańcuchami.

PRZEWYŻSZENIE NA TRASIE: Od Palenicy do Szpiglasowej Przełęczy: 1120 metrów, od Palenicy do Szpiglasowego Wierchu: 1182 metrów

RELACJE: Świt na Szpiglasowym Wierchu, Szpiglasowa Grań

PALENICA – WODOGRZMOTY MICKIEWICZA – DOLINA ROZTOKI – WIELKA SIKLAWA – DOLINA PIĘCIU STAWÓW  szlak czerwony, zielony, niebieski 2 h 45 min

Z Palenicy początkowo wędrujemy drogą asfaltową prowadzą do Morskiego Oka. Przy Wodogrzmotach Mickiewicza skręcamy za zielonymi znakami w głąb Doliny Roztoki. Dalej mamy dwie opcje:

• kontynuujemy marsz zielonym szlakiem i minąwszy Wielką Siklawę osiągamy Dolinę Pięciu Stawów przy rozstaju szlaków nad Wielkim Stawem, skąd można iść od razu w kierunku Szpiglasowej Przełęczy, do schroniska trzeba się cofnąć ok. 10 minut;
• wybieramy czarny szlak łącznikowy, ten omija Wielką Siklawę, kieruje się wprost do schroniska w Pięciu Stawach.

Dokładny opis trasy znajdziecie w poniższym linku. Przestrzegam, że nie jest on do końca normalny:

DOLINA PIĘCIU STAWÓW – OPIS DLA ORŁÓW

DOLINA PIĘCIU STAWÓW – SZPIGLASOWA PRZEŁĘCZ szlak niebieski, żółty 2 h

Od schroniska idziemy niebieskim spacerowym szlakiem wzdłuż Przedniego, Małego i Wielkiego Stawu. Szlak ten docelowo zmierza na Zawrat, my jednak wkrótce zmienimy barwy na żółte. Póki co podążamy niebieską ścieżką, mijając po drodze odgałęzienie żółtego szlaku na Krzyżne oraz czarnego, który poprzez łagodne południowe zbocza wyprowadza na szczyt Koziego Wierchu.

Po ok. 30 minutach od schroniska dochodzimy do interesującego nas rozstaju szlaków i zgodnie z żółtymi znakami skręcamy w lewo, w kierunku Szpiglasowej Przełęczy. Przechodzimy pomiędzy Wielkim a Czarnym Stawem. Przekraczamy też dwa potoki zasilające wymienione stawy. Teraz zacznie się właściwe podejście na przełęcz i sukcesywne zdobywanie wysokości.

Znajdujemy się na wprost Szpiglasowej Przełęczy (2110 m), która oddziela masywną grań Miedzianego (2233 m) od Szpiglasowego Wierchu (2172 m). Po lewej stronie, w całej okazałości ukazuje nam się największy staw doliny, i drugi największy w Tatrach (po Morskim Oku). Po prawej wyrastają Kostury, dalej ciągnie się Grań Kotelnicy oraz Gładki Wierch, które wraz ze Szpiglasowym Wierchem należą do Liptowskich Murów – części głównej grani Tatr, oddzielającej Podhale od słowackiego Liptowa. Naprzeciw Szpiglasowej Przełęczy (za naszymi plecami) wzrok przyciąga łagodny z tej strony Kozi Wierch oraz grań Orlej Perci.

Żółty szlak wznosi się teraz bardziej zdecydowanie w górę, ale coraz pełniejsza panorama umila wędrówkę. Idzie się przyjemnie, bowiem szlak zbudowany jest z wygodnych kamiennych stopni.

Trawersy zboczami Niżnego Liptowskiego Kostura wyprowadzają nas na piarżyste stoki, następnie na strome skały tuż pod przełęczą. Skalną rynnę pokonujemy w kilka minut z pomocą ciągu łańcuchów. Skała jest świetnie urzeźbiona, a teren nie należy do szczególnie stromych, toteż w wielu miejscach można obyć się bez łańcucha. Jest on przydatny do asekuracji przy mokrej skale, oblodzeniu i dla mniej wprawnych turystów. Odcinek ten jest świetnym miejscem dla początkujących tatromaniaków do „posmakowania” łańcuchów i zmierzenia się ze skalnymi przeszkodami.

Ze Szpiglasowej Przełęczy (2110 m) otwiera się widok na przepyszny widok na Rysy, Mięguszowiecki Szczyt Wielki, Cubrynę oraz słowackie Tatry Wysokie.

SZPIGLASOWA PRZEŁĘCZ – SZPIGLASOWY WIERCH – SZPIGLASOWA PRZEŁĘCZ szlak żółty 30 min

Będąc na przełęczy, głupotą byłoby nie wejść na Szpiglasowy Wierch – jeden z najłatwiejszych, a zarazem najpiękniejszych szczytów widokowych w Tatrach. Podejście zajmuje ledwie 15 minut, ścieżka nie ma żadnych sztucznych ubezpieczeń, choć robi się dosyć wąska i stroma w górnej części. W kopule szczytowej czeka nas mała wspinaczka wśród skał. Nie jest trudno, ale należy zachować ostrożność, bo – jak to w Tatrach bywa – jest gdzie spaść.

Ze Szpiglasowego Wierchu panorama jest jeszcze szersza niż z przełęczy – otwierają się widoki na Dolinę Ciemnosmreczyńską ze stawem, Hruby Wierch, Krywań, Kopy Liptowskie i Tatry Zachodnie. Na przełęcz schodzimy tą sama drogą.

Szpiglasowy Wierch (2172 m) jest najwyższym szczytem długiej grani Liptowskich Murów, leżących w głównej grani Tatr. Znany był już w XIX wieku, ale pierwsze wejście odnotowano dopiero w 1905 roku. Góra wcześniej nazywana była Hrubym lub Grubym Wierchem. Nazwę „Szpiglas” podała M. Steczkowska, a W. Paryski utrwalił ją w połowie XX wieku w swoich przewodnikach. W rejonie Dolinki za Mnichem wydobywano w małych ilościach szpiglas (antymonit), stąd pewnie zrodził się pomysł na nazwę przełęczy, a później szczytu. Tuż przed II wojną światową zakończono budowę „ceprostrady” na odcinku Morskie Oko – Szpiglasowa Przełęcz. W zamyśle miała ona prowadzić aż do Kasprowego Wierchu, ale władze ówczesnej Czechosłowacji nie zgodziły się na utworzenie szlaku wiodącego terenem granicznym. Pogardliwa nazwa „ceprostrada” nawiązuje do dużych, gładkich płyt, które wyścielają szlak, dzięki czemu każdy ceper (turysta z nizin) może go bez problemów przejść. 

SZPIGLASOWA PRZEŁĘCZ – DOLINKA ZA MNICHEM – MORSKIE OKO szlak żółty 2 h

Ze Szpiglasowej Przełęczy sprowadza nas tzw. „Ceprostrada” zbudowana z wielkich głazów tworzących dość szeroki i wygodny chodnik. Zejście jest wręcz banalne, ale to się tyczy przejścia w optymalnych warunkach. Jak widać na zdjęciach, szlak jest podcięty i „z pomocą” oblodzenia czy łaty śniegu” można zjechać do Dolinki za Mnichem, niekoniecznie w jednym kawałku. Zimą nawet najprostsze ścieżki mogą zmienić się w trudną drogę. Ale teraz omawiamy szlak w optymalnych, letnich warunkach. Ten schodzi bardzo łagodnie zboczem Miedzianego, miejscami niemal poziomo, tworząc liczne zakosy. Prawdę mówiąc budowniczy szlaku nieco za bardzo popłynęli i uprościli szlak. Ceprostrada w pełni zasługuje na swoją nazwę! Na plus zasługuje fakt, że ścieżka jest na tyle łagodna, iż nie nadwyręża naszych kolan, przez co świetnie nadaje się na zejście. Na szczęście oferuje też cudne widoki z Rysami, Mięguszami i Cubryną na pierwszym planie. 

Poniżej szlaku znajduje się Dolinka za Mnichem (1785 – 2100 m), będąca odgałęzieniem Doliny Rybiego Potoku. Na dnie doliny często możemy zaobserwować Stawek Staszica, który pojawia się okresowo i szybko wysycha. Bądźcie czujni, bo w okolicy rezydują świstaki! Dość łatwo je przyuważyć między skałami, a jeszcze częściej można usłyszeć ich charakterystycznie gwizdanie.

Po wielu zakrętach osiągamy skrzyżowanie szlaków w Dolince Za Mnichem. Czerwony szlak odchodzi na Wrota Chałubińskiego, a nas czekają kolejne zakosy chodnika. Dalej nasza ścieżka przechodzi w poprzek trzech żlebów (Szerokiego, Urwanego, Marchwicznego) opadających z masywu Miedzianego. Ostatni fragment szlaku wiedzie pośród kosówki wzdłuż brzegu Morskiego Oka. Wychodzimy przy schronisku. 

MORSKIE OKO – WODOGRZMOTY MICKIEWICZA – PALENICA szlak czerwony 1 h 40 min

Na koniec czeka nas najbardziej monotonny odcinek – 9-kilometrowy marsz wiodący droga asfaltową. Nachylenie jest niewielkie, więc idzie się szybko. Szlak zazwyczaj wiąże się z hałasem generowanym przez tłumy kursujące do Morskiego Oka i z powrotem. Dokładny opis znajdziecie tutaj:

MORSKIE OKO – OPIS SZLAKU

Psssst! Warto przy okazji zapoznać się z artykułem, który odnosi się do oceny trudności tegoż szlaku i porusza kwestię oceny tatrzańskich wycieczek:

JAK TO JEST Z TĄ TRUDNOŚCIĄ SZLAKÓW?

 

PRAKTYCZNE RADY:

• Bus z Zakopanego do Palenicy kosztuje 10 zł. Podróż trwa ok 25-30 minut. Pierwszy bus odjeżdża ok. 6.00 rano sprzed dworca PKP, ostatni bus z Palenicy rusza w sezonie o ok. 21.00. Busy jeżdżą co kilka minut. Z reguły mają tabliczkę z napisem Morskie Oko.
• Parking w Palenicy kosztuje 25zł za auto na dobę. Czynny jest praktycznie całą dobę. Nawet jak przyjedzie się tu o 3-4 rano, można być pewnym, że ktoś zaspany wyjdzie z budki i skasuje nas za parking,lub będziemy zmuszeni płacić przy odjeździe.
• Na Palenicy jest kilka budek z napojami i jedzeniem oraz pamiątkami. Są też toalety.
• Bilet do TPN – 5 zł normalny, 2,5 zł ulgowy.
• Należy zachować ostrożność przy oblodzeniu w rejonie Wielkiej Siklawy.
• Jeśli nie chcemy zaglądać do schroniska to przy rozstaju przy Wielkim Stawie możemy od razu skierować się w stronę Szpiglasowej Przełęczy. Jeśli planujemy wizytę w schronisku to można do niego podejść krótszym czarnym szlakiem łącznikowym, jednak wtedy nie zobaczymy Wielkiej Siklawy. Szczegóły tutaj.
• Szlak na Szpiglas lepiej przejść w opisywanym kierunku. Wchodzimy ścieżką bardziej stromą, a schodzimy już szalenie prostą i łagodną ścieżką .
• Z przełęczy nie każdy podchodzi na Szpiglasowy Wierch. Ja bardzo na to namawiam, gdyż widoki są znacznie szersze. Kopuła szczytowej jest eksponowana toteż trzeba zachować ostrożność. Dla osób wrażliwych na eksponowane miejsca, ten krótki odcinek może okazać się za trudny!
• Nie lekceważcie ceprostady przy gorszych warunkach pogodowych, a zwłaszcza w okresie wiosenno-jesiennym mogą pojawić się oblodzenia czy płaty śniegu i wtedy ten szlak ceprostradą już nie jest. Na zdjęciach doskonale widać jak pięknie można zjechać do Dolinki za Mnichem, ale niekoniecznie w jednym kawałku…
• Uwaga! Szpiglasowy w okresie zimowym jest bardzo niebezpieczny i lawiniasty! Zarówna droga z Pięciu Stawów, jak i Morskiego Oka (należy znać zimowe warianty!) narażone są na zejście lawin. Wystarczy przywołać tragedię z grudnia 2001 roku, kiedy pod przełęczą zginęli turyści, a także dwóch Ratowników TOPR-u, którzy ruszyli na pomoc.

 

Górskie pozdro

Madzia / Wieczna Tułaczka

 

***

Bądź na bieżąco i polub mój profil:

Facebook   Instagram